هفته جهانی ایمنی زایی
تاریخچه و دستاوردهای واکسیناسیون در سطح جهانی
پیشگیری از تهدیدات بیماری های عفونی کلید امنیت بهداشت جهانی و آمادگی بهتر برای همه گیری بعدی است
ایمن سازی با واکسن یکی از موفقیت های بزرگ پزشکی مدرن برای سلامت و توسعه جهانی است که در حال حاضر هر سال جان 4 تا 5 میلیون نفر را نجات می دهد. واکسن ها ابزار قدرتمندی برای کنترل بیماری هستند. امروزه واکسیناسیون از بیش از 26 بیماری عفونی رایج جلوگیری می کند. واکسیناسیون جدای از اثراتی که بر مرگ و میر دارد، یکی از موفق ترین و مقرون به صرفه ترین مداخلات بهداشت عمومی است. واکسن ها با کاهش مراجعه به پزشک و بستری شدن در بیمارستان باعث صرفه جویی در هزینه ها می شوند. از 2016 تا 2030 واکسن ها به رهایی 24 میلیون نفر از فقر در برخی از فقیرترین کشورهای جهان کمک می کنند و به خانواده ها اجازه می دهند از هزینه های بالای مراقبت های بهداشتی جلوگیری کنند. واکسیناسیون دارای مزایای اجتماعی-اقتصادی گسترده و بلندمدت است، از جمله افزایش تحصیلات و بهرهوری، زیرا واکسیناسیون زمان مراقبت والدین از کودکان بیمار را کاهش میدهد، مانند زمان همهگیری. با نگاهی به آینده، واکسن ها جزء مهمی در مبارزه با عفونت های جدید و نوظهور هستند. تغییرات اقلیمی بیماری های منتقله از طریق ناقلین را به جمعیت های جدید معرفی می کند و ممکن است الگوهای بیماری و شدت بیماری های فصلی را تغییر دهد. بنابراین پیشگیری از تهدیدات بیماری های عفونی برای امنیت بهداشت جهانی و آمادگی بهتر برای همه گیری بعدی بسیار مهم است. همه گیری COVID-19 اهمیت واکسیناسیون را برای محافظت از جامعه و اقتصاد ما برجسته می کند. به گفته سازمان بهداشت جهانی، گسترش استفاده از ایمنسازی به عنوان راهحلی برای کاهش مقاومت ضد میکروبی، یکی از ده تهدید اصلی سلامتی که با آن مواجه هستیم، شناسایی شده است.
تاثیر واکسن ها بر سلامت عمومی جهانی چشمگیر بوده است. آبله در سال 1979 پس از واکسیناسیون جهانی توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) ریشه کن شده است. در سال 1988، فلج اطفال در 125 کشور بومی بود و هر سال حدود 350000 کودک را فلج می کرد. در سال 2021، فلج اطفال تنها در بخشهایی از دو کشور بومی باقی میماند و تنها 6 مورد ویروس فلج اطفال وحشی گزارش شده است (در مقایسه با 140 مورد در سال 2020). بین سالهای 2000 تا 2018، تخمین زده میشود که مرگ و میر ناشی از سرخک، بیشتر در میان کودکان زیر پنج سال، 73 درصد کاهش یافته است. از زمان راهاندازی اتحاد جهانی برای واکسنها و ایمنسازی (GAVI) در سال 2000، تعداد فزایندهای از کشورهای در حال توسعه واکسنهای هپاتیت B، Hib، پنوموکوک و روتاویروس را مطابق با توصیههای WHO در برنامههای معمول واکسیناسیون خود معرفی کردهاند. واکسنهای اصلی برنامه توسعهیافته برای ایمنسازی (EPI) به همراه واکسنهای هپاتیت B و Hib از بیش از ۴ میلیون مرگ در سال جلوگیری میکنند. بر اساس گزارشهای رسمی مرگومیرهای COVID-19، تخمین زده شده که واکسیناسیون در سال اول همه گیری از 14.4 میلیون مرگ ناشی از COVID-19 در 185 کشور بین 8 دسامبر 2020 تا 8 دسامبر 2021 جلوگیری کرد.
با وجود این دستاوردهای چشمگیر، هنوز راه درازی در پیش است. اگر پوشش جهانی واکسیناسیون بهبود یابد، می توان از 1.5 میلیون مرگ اضافی جلوگیری کرد. علاوه بر این، همهگیری کووید-19 منجر به عقبنشینی عمده در واکسیناسیون دوران کودکی در سال 2020 شد. پوشش واکسیناسیون نوزادان (سه دوز واکسن دیفتری،کزاز، سیاه سرفه (DTP3)) به سطح سال 2009 (83 درصد) در سطح جهانی کاهش یافت و آسیا بیشترین ضربه را خورد. علاوه بر این، 23 میلیون کودک از طریق خدمات ایمن سازی معمول در سال 2020 (3.7 میلیون بیشتر از سال 2019) واکسن های اساسی را از دست دادند و بیشتر آنها - تا 17 میلیون کودک - حتی یک واکسن دریافت نکردند (کودکان با دوز صفر). در نتیجه کاهش پوشش واکسیناسیون، ما شاهد ظهور مجدد بیماری هایی هستیم که تقریباً ناپدید شده بودند، مانند سرخک یا سیاه سرفه. این بر جمعیت در سراسر جهان از جمله در کشورهای با درآمد بالا تأثیر می گذارد. به عنوان مثال ملموس، از آوریل 2022، طغیانهای بزرگ و مخرب سرخک در حداقل 19 کشور در طول 12 ماه گذشته رخ داده است.